Napięciowy ból głowy – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Napięciowy ból głowy ma charakter uciskowy. Czas trwania, umiejscowienie i natężenie dolegliwości pozwalają zdiagnozować ból napięciowy. Lekarze i terapeuci wybierają odpowiednie metody leczenia i wspierania tego procesu, poprawy jakości życia pacjentów. W poniższym artykule przybliżymy temat samego bólu oraz technik, dzięki którym my fizjoterapeuci możemy pomóc.

Co to jest napięciowy ból głowy? 

Napięciowy ból głowy charakteryzuje się uczuciem ucisku, najczęściej wynika z napięcia mięśni szyi i głowy. Obejmuje całą głowę lub określone miejsca, np. okolicę skroni, potylicy, stawu skroniowo – żuchwowego. Ból głowy powoduje dyskomfort, towarzyszy mu osłabione samopoczucie. Dotyczy osób w różnym wieku, także dzieci.  

Przyczyny powstawania – kiedy zaczyna się problem

Do powstawania napięciowego bólu głowy przyczyniają się czynniki takie jak: 

• stres, napięcie emocjonalne,
• odwodnienie,
• zmęczenie, 
• nieprawidłowa postawa, 
• długi czas spędzony przed ekranem, 
• brak aktywności fizycznej.

Dane dotyczące napięciowych bólów głowy mówią, że ten rodzaj bólu dotyka aż 38% – 70% społeczności na świecie. Szybkie, stresujące tempo życia, nieregularne posiłki nie sprzyjają zachowaniu harmonii w organizmie. Okres pandemii, nauki oraz pracy zdalnej mógł przyczynić się do niepoprawnej pozycji ciała, zbyt małej  aktywności na świeżym powietrzu.

Objawy – co może nam powiedzieć, że mamy do czynienia z napięciowym bólem głowy

Ból napięciowy występuje symetrycznie po obu stronach głowy lub w określonych obszarach. Jest umiarkowany, tępy i uciskający. Bólowi głowy często towarzyszy uczucie sztywności szyi lub ramion. Epizod bólowy może trwać od pół godziny do nawet kilku dni, do tygodnia. Odczuwany ból prowadzi do frustracji, pacjenci miewają stany depresyjne i lękowe. Rzadko występuje światłowstręt, ale zdarza się.

Nerwoból głowy – w jaki sposób powstaje

Nerwoból jest bólem wywołanym uszkodzonym nerwem, np. po skomplikowanej ekstrakcji zęba. Napięcie mięśnia może doprowadzić do uciśnięcia wiązku nerwu i wywoływać nerwoból. Inne przyczyny powstawania nerwobólów głowy to stres, zmęczenie, bóle głowy napięciowe i migreny. Fizjoterapeuta przeprowadza wywiad, diagnozuje z jakim bólem mamy do czynienia.

Sposoby leczenia bólu głowy

Sposób leczenia zależy od rodzaju bólu, znajomości swojego ciała, jego reakcji na techniki pomocowe. Proponujemy niefarmakologiczne metody leczenia. Leki są ostatecznością.

Rodzaje bólów głowy

Występują bóle głowy typu:

• migrenowego,
• napięciowego,
• zatokowego,
• klasterowego.

Gdy spotyka nas migrena, odczuwamy pulsujący ból głowy, ponadto występuje aura – widok migoczących świateł przed oczami, uczucie mrowienia na rękach lub nogach, ma miejsce nadwrażliwość na światło. Gdy cierpimy na zapalenie zatok, jako powikłanie może nas spotkać poinfekcyjny, zatokowy ból głowy. Odczuwalny jest ból twarzy lub czoła, może pojawić się goraczka. W klasterowym bólu głowy zauważalne jest łzawienie i zaczerwienienie oka oraz zwiększona potliwość twarzy. W bólach głowy typu napięciowego występuje ból symetryczny, po obu stronach głowy.

Każdy rodzaj bólu głowy ma cechy charakterystyczne, dzięki którym można określić/wykluczyć rodzaj bólu głowy. Możliwe jest dobranie leczenia do rodzaju dolegliwości. Jeśli ból występuje często, bardzo utrudnia codzienne funkcjonowanie i pojawiają się dodatkowe niepokojące objawy jak np. omdlenia, nudności, wymioty, gorączka, należy skonsultować tę kwestię z lekarzem.

Metody leczenia, czyli jak przetrwać epizody bólowe

Podstawowymi metodami są:

• odpoczynek,
• próba wyciszenia się,
• dotlenienie się oraz dotlenienie pomieszczenia w którym przebywamy,
• aktywność fizyczna,
• okłady ciepłe lub zimne na szyję i ramiona,
• stosowanie opaski obciążeniowej na głowę,
• ćwiczenia zalecone przez fizjoterapeutę,
• wykorzystanie technik oddechowych oraz relaksacyjnych,
• unikanie bodźców pogarszających stan bólowy.

Powyższe techniki pozwalają ukoić nerwy, rozluźnić się. Dzięki temu zmniejsza się napięcie w mięśniach, w ciele. 

Fizjoterapia metodą pomocniczą w radzeniu sobie z bólem głowy

Fizjoterapia oferuje rozwiązania dla pacjentów cierpiących z powodu napięciowych bólów głowy. Metody zostają dobrane do kondycji i możliwości pacjentów. Głos w tym temacie zabrała nasza fizjoterapeutka dziecięca, dr Joanna Nawrocka-Rohnka. Poniższa wypowiedź dotyczy dzieci, niemniej fizjoterapia dla dorosłych przebiega podobnie:

“Pojawiają się czasem pacjenci z napięciowym bólem głowy. Zawsze upewniam się, żę odwiedzili już pediatrę albo neurologa, żeby wyeliminować poważniejszy problem. Zbieram dokładny wywiad, przeprowadzam analizę postawy, analizę nawyków związanych z codziennymi aktywnościami, np. z pozycją podczas pisania. Jeśli utwierdzę się, że problem zlokalizowany jest w obrębie mięśni karku oraz mięśni podpotylicznych, wtedy mam możliwość wprowadzenia szeregu różnych procedur, które obniżają napięcie w tym obszarze i finalnie przyczynią się do zniwelowania napięciowego bólu głowy u dziecka. Zawsze zalecam 1-2 ćwiczenia do wykonywania w domu. Zmiana nieprawidłowych nawyków to podstawa skutecznej terapii. Oprócz tego stosuje techniki rozluźnienia np. masaż napiętego obszaru.”

Terapia manualna – na czym polega

Terapia manualna polega na ręcznym oddziaływaniu na mięśnie, stawy, tkanki i układy nerwowe. Celem jest łagodzenie bólu, przywracanie funkcji ciała, poprawa jakości ruchu, wypracowanie wzorca postawy. Terapeuta dzięki odpowiednim manipulacjom, uciskom, chwytom przywraca ruchomość stawów oraz neutralizuje ból, m. in. napięciowy ból głowy. Pozycja, którą przyjmujemy siedząc, chodząc, dźwigając, ćwicząc odgrywa duża rolę w  naszym samopoczuciu, w częstotliwości występowania napięciowego bólu głowy. 

Masaż powięzi, czyli co to jest powięź i co ma wspólnego z bólami głowy napięciowymi

Powięź jest złożoną strukturą otaczającą mięśnie, struktury kostne oraz narządy wewnętrzne. Stanowi barierę ochronną dla organizmu. Dolegliwości ze strony powięzi mogą wynikać z nadmiernego stresu czy wysiłku, napięcie mięśni prowadzi do bólu głowu.  Masaż powięzi polega na rozluźnieniu oraz rozciąganiu powięzi za pomocą technik takich jak głaskanie, uciskanie, ugniatanie. Masaż łagodzi ból, zmniejsza napięcie mięśniowe, poprawia krążenie. 

Terapia punktów spustowych

W ciele znajdują się punkty spustowe, które podczas ruchu, nacisku reagują większym bólem niż w ich okolicach. Terapia punktów spustowych jest często stosowana jako uzupełnienie innych technik fizjoterapeutycznych, np. masażu. Zadaniem terapeuty jest znalezienie punktów poprzez palpację, wyczucie napiętych mięśni. Fizjoterapeuta uciska odnalezione napięte struktury, a następnie rozciąga je. Może to spowodować chwilowy ból, ale docelowo przynosi ulgę pacjentom, którym dokucza ból głowy napięciowy.

Fizjoterapia stomatologiczna również przychodzi z pomocą

Na dysfunkcje stawów skroniowo – żuchwowych wpływ mają m.in.: stres, leczenie ortodontyczne, choroby reumatyczne. Czynniki te doprowadzają do nadmiernego napięcia mięśni odpowiedzialnych za żucie, mimikę. Dysfunkcja objawia się bólem zdrowych zębów, zgrzytaniem, trzeszczeniem, przeskakiwaniem stawu, bólem napięciowym głowy w obrębie potylicy lub okolicy czołowej. Fizjoterapeuta stosuje ćwiczenia relaksacyjne, techniki manualne, mięśniowo – powięziowe. Poprawa funkcjonalności stawu skroniowo – żuchwowego minimalizuje napięciowe bóle głowy. 

Rehabilitacja kręgosłupa szyjnego – dlaczego warto zadbać o odcinek szyjny

Rozwój technologiczny przyczynił się do częstych dolegliwości kręgosłupa szyjnego, co stanowi wyzwanie dla terapeutów i samych badanych. Pacjenci zgłaszają dolegliwości bólowe w obrębie zarówno szyi jak i głowy. Celem procesu terapeutycznego jest przywrócenie funkcji i ruchomości kręgosłupa, zniwelowanie bólu odcinka szyjnego oraz napięciowego głowy. Najczęściej stosowane metody to: ćwiczenia fizyczne, masaż, terapia manualna, terapia ciepłem i zimnem.

Osteopatia pomocna w dolegliwościach bólowych bólów napięciowych

Osteopatia również ma swój wkład w leczeniu napięciowego bólu głowy. Terapia czaszkowa – krzyżowa poprawia krążenie krwi, wyrównuje napięcia w obszarze opon mózgowo – rdzeniowych. Dzięki elastycznym szwom czaszkowym możliwa jest praca w tej strukturze, terapeuta korzysta z delikatnych technik manipulacyjnych. Metody te mają na celu przywrócenie prawidłowej równowagi i ruchomości między kośćmi czaszki, co finalnie wpływa na poprawę funkcji narządów, układu nerwowego, krążenia. Poprawa funkcjonalności organizmu redukuje napięciowe i pulsujące bóle głowy.

Domowe sposoby radzenia sobie z bólem głowy napięciowym

Zachęcamy do ćwiczeń, ruchu, przyjmowania poprawnej pozycji, dotleniania się. Styl życia wpływa na jego jakość, pomożemy Tobie wskazać ścieżkę do zminimalizowania dolegliwości bólowych głowy, do poprawy kondycji. Nie można zapominać o relaksacji np. przy muzyce, przy grze planszowej, podczas spaceru. Zalecane jest noszenie opaski obciążeniowej. Czynnościom tym powinny towarzyszyć zdrowe nawyki, odpowiednia pozycja. Sprawdź nasze 3 domowe sposoby na napięciowe bóle głowy.