Zatokowy ból głowy – przyczyny, objawy i leczenie

Bóle głowy są uciążliwe i potrafią dezorganizować nasze plany. Umiejscowienie i natężenie dolegliwości pozwalają zdiagnozować ból zatokowy. Lekarze i terapeuci wybierają odpowiednie metody leczenia i wspierania tego procesu, poprawy jakości życia pacjentów. W poniższym artykule przybliżymy temat bólu oraz metod radzenia sobie z nim.

Co to jest zatokowy ból głowy?

Zatokowe bóle głowy, jak nazwa wskazuje, związane są z nieprawidłową pracą zatok. Może mieć to bezpośredni związek z katarem alergicznym oraz infekcyjnym. Ale nie tylko, szczegóły poniżej. Pacjent odczuwa ból głowy pulsujący, promieniujący w stronę ucha. 

Co to są zatoki, jaką pełnią funkcję?

Zatoki są pustymi przestrzeniami mieszczącymi się w okolicach czoła i głowy. Zatoki są wyścielone błoną śluzową, która wytwarza śluz mający za zadanie nawilżać powierzchnię wewnętrzną zatok i chronić je przed czynnikami zewnętrznymi, np. wirusami, bakteriami. Oczyszczają nos z wdychanego powietrza. Zatoki mogą również ulec zapaleniu, co prowadzi do nieprzyjemnych objawów, m. in. do dolegliwości bólowych głowy.

Rodzaje zatok, ile ich jest

Wyróżnia się następujące rodzaje:

  • zatoki czołowe – są zlokalizowane w okolicach nosa, czoła, oczodołów,
  • zatoki sitowe – najmniejsze zatoki, umieszczone za nosem,
  • zatoki klinowe – znajdują się najgłębiej w czaszce, na wysokości oczu
  • zatoki szczękowe – umieszczone nad kośćmi szczękowymi.

Co nam dolega, gdy chorują zatoki?

  • W przypadku niedrożnych zatok czołowych występuje intensywny ból głowy umiejscowiony na czole, towarzyszy temu katar.
  • Gdy doskwierają nam zatoki sitowe, odczuwany jest ból głowy przy nasadzie nosa, zdarza się również w kąciku oka. Ma miejsce niedrożny nos, a wydzielina spływa po ściance gardła. Pojawia się przez to kaszel, mogą boleć uszy. 
  • Problem z zatokami klinowymi objawia się bólem promieniującym do potylicy, towarzyszą temu mdłości i wydzielina z zatok spływa po gardle.
  • Jeśli spotyka nas zapalenie zatok szczękowym w większości przypadków ma to związek z chorobami uzębienia – w przypadku próchnicy, stanu zapalnego po usunięciu zębów czy wskutek leczenia kanałowego.

Objawy zatokowego bólu głowy

Sami nie musimy potrafić rozpoznawać rodzaj bólu zatokowego. Lekarz i fizjoterapeuta pomogą w określeniu typu bólu i dostosują kurację. W ogólności mogą nas zaniepokoić objawy:

  • ból w okolicach czoła, nosa, oczu,
  • katar, niedrożność nosa,
  • kaszel, ból gardła, ból uszu,
  • ból podczas zmiany pozycji, ruchów, skłonów głowy,
  • ból nasilający się po wstaniu porannym,
  • ból utrzymujący się kilka dni lub tygodni.

Leczenie zatok, leczenie bólów zatokowych głowy

W przypadku silnego bólu zatok utrzymującego się przez dłuższy czas lub towarzyszy mu gorączka, należy skonsultować się z lekarzem. Lekarz zaleca farmakoterapię, np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, antybiotyki lub inne środki łagodzące zarówno ból jak i stan zapalny. Wsparciem jest fizjoterapia, dzięki odpowiednim technikom przynosimy pomoc pacjentom, ulgę w bólu. Istotne jest również działanie wspomagające w domu.

Domowe leczenie bólów zatokowych

By ulżyć w bólach zatok, w bólach głowy warto stosować techniki, które można wykonać samodzielnie w domu. Są to: 

  • ciepłe okłady nad zatokami łagodzą ból, można kupić opaskę gorczycową,
  • sen z głową położoną wyżej niż standardowo pomaga spływać wydzielinie,
  • picie dużej ilości płynów pomaga rozrzedzić śluz,
  • inhalacje rozrzedzają oraz usuwają wydzielinę,
  • płukanie nosa solą fizjologiczną lub morską oczyszcza nos,
  • napary ziołowe udrażniają nos,
  • odpowiednia wilgotność powietrza łagodzi objawy.

Farmakoterapia

W przypadku stanów zapalnych, długotrwałej czy uciążliwej infekcji należy udać się do lekarza. Może zlecić dodatkowe badania i/lub przepisać leki przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgorączkowe, przeciwhistaminowe, krople do nosa, antybiotyki w zależności od przyczyny zapalenia zatok. Nie można bagatelizować bólów zatokowych, gdyż rozwój infekcji może prowadzić do powikłań. 

Fizjoterapia na zatoki

Fizjoterapia oferuje rozwiązania dla pacjentów cierpiących z powodu zatokowych bólów głowy. Metody zostają dobrane do kondycji zdrowotnej, możliwości pacjentów.

Terapia osteopatyczna

Osteopatia przychodzi z pomocą w przypadku zatokowych bólów głowy. Osteopata szuka źródła problemów, a nie tylko objawów, które pacjent zgłasza. Może być stosowana jako uzupełnienie innych metod leczenia chorób zatok, takich jak leki i fizjoterapia. Zapytałam Tomasza Koźlickiego, naszego fizjoterapeutę osteopatę, czy przyjmuje pacjentów skarżących się na dolegliwości bólowe związane z zatokami. Poniżej wypowiedź:

“Pracuję z pacjentami z takimi dolegliwościami. Terapia polega na pracy z kośćmi czaszki, w których znajdują się zatoki. Należy wyrównać napięcie na nich, w relacji z sąsiadującymi strukturami. By zredukować przewlekłe stany zapalne, skupiam się na poprawie przepływu płynów między głową a szyją i klatką piersiową.”

Terapia manualna

Terapia manualna polega na ręcznym oddziaływaniu na mięśnie, stawy, tkanki i układy nerwowe. Celem jest łagodzenie bólu, przywracanie funkcji ciała, poprawa jakości ruchu. Terapeuta dzięki odpowiednim manipulacjom, uciskom, chwytom neutralizuje zatokowy ból głowy. Terapia pomaga w zmniejszeniu stanu zapalnego. Stosowany jest tzw. taping. Polega on na nakładaniu elastycznych taśm na ciało pacjenta w celu zmniejszenia bólu, poprawienia funkcji mięśniowej. Taping sprawia, że poprawia się krążenie, zmniejszają się obrzęki i następuje ulga w bólu. Wskazane jest stosowanie się do zaleceń, ćwiczenie zgodnie z zaleceniami terapeuty, stosowanie odpowiednich wzorców ruchu.

Fizjoterapia stomatologiczna

Na dysfunkcje zatoki szczękowej wpływ mają m.in.: próchnica, leczenie kanałowe, powikłania po ekstrakcji zęba, także infekcja górnych dróg oddechowych. Dysfunkcja objawia się bólem szczęki, bólem zatokowym głowy, zwłaszcza okolicy oczodołu i czoła. Fizjoterapeuta stosuje ćwiczenia relaksacyjne, techniki manualne. Niemniej należy znaleźć przyczynę takich dolegliwości, w tym celu trzeba udać się do lekarza – laryngologa lub stomatologa. 

Podsumowanie, o czym powinniśmy pamiętać

Fizjoterapia zatok przynosi efekty w momencie połączenia z leczeniem farmakologicznym, zachowawczym stomatologicznym. Stanowi dodatkowe wsparcie. W gabinetach fizjoterapeutycznych pojawiają się pacjenci, u których w wywiadzie okazuje się, iż mają problemy zatokowe. Terapeuci pracują na szwach czaszki (systemie łączenia kości), udrażniają zatoki, poprawiają przepływ płynów w organizmie. W godzinach porannych należy ostrożnie wstawać, delikatnie podnosić się z pozycji leżącej. W przypadku infekcji górnych dróg oddechowych, zapalenia błony śluzowej zatok, gdy doskwiera nam złe samopoczucie, warto porządnie wyleczyć się, by uniknąć dalszych powikłań. Zatokowe bóle głowy są jednym z nich, ale nie najpoważniejsze. Warto słuchać sygnałów wysyłanych przez nasze ciało, pozwolić sobie na kurację i komfort codziennego funkcjonowania.

Bibliografia:

 

  1. https://portal.abczdrowie.pl/zatoki-czolowe-zapalenie-i-jego-przyczyny-objawy-leczenie
  2. https://www.doz.pl/czytelnia/a14375-Bol_glowy_stres_migrena_a_moze_zatoki
  3. Zatokowy ból twarzoczaszki – trudności diagnostyczne w różnicowaniu Joanna Leszczyńska1, Krzysztof Oleś, Emilia Bojanowska, Joanna Szaleniec, Joanna Mika – https://bolczasopismo.pl/api/files/view/31896.pdf

Więcej informacji:

Natalia opis

Natalia Żurawska

Fizjoterapia Ortopedyczna, stomatologiczna

My w Social Media: