Zawroty głowy – co powoduje i jak je leczyć?

Choroby układu nerwowego

Układ nerwowy składa się z mózgu, rdzenia kręgowego, nerwów i innych struktur nerwowych. Jego głównym zadaniem jest zbieranie, przetwarzanie i przekazywanie informacji między różnymi częściami ciała oraz regulowanie funkcji takich jak oddychanie, bicie serca, trawienie, kontrola ruchów i poziomu hormonów, a także funkcje poznawcze, emocjonalne i behawioralne. Choroby neurologiczne zaburzają funkcjonowanie organizmu, przyczyniają się do powstawania zawrotów głowy. Są to m.in.: stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona, a także urazy czaszki, mózgu, migreny. 

Inne przyczyny zawrotów głowy

Poza wymienionymi przyczynami istnieje również kilka innych powodów, które każdorazowo warto skonsultować z lekarzem oraz fizjoterapeutą.

• Problemy kardiologiczne mogą być objawem słabszej wydolności serca. Powinny nas zaniepokoić objawy takie jak: nieregularny oddech, zawroty głowy, mroczki przed oczami, zmęczenie, zadyszka nieadekwatne do wykonywanego zajęcia. 
• Kłopoty z wysokim lub niskim ciśnieniem mogą wynikać z zażywanych leków, trybu życia, chorób z zakresu endokrynologii (np. niedoczynność tarczycy). W przypadku problemów z ciśnieniem pojawiają się: osłabienie, senność, szumy uszne, zawroty głowy.
• Warto zwrócić również uwagę na zajmowaną przez nas pozycję podczas pracy, oglądania filmu, spaceru czy snu. Nieprawidłowa pozycja prowadzi do napięć, bólu głowy i kręgosłupa oraz do zawrotów głowy.

Rodzaje zawrotów głowy

Poniżej niektóre rodzaje zawrotów głowy. W zależności od przyczyny, typu zawrotów głowy następuje odpowiednia leczenie, którego częścią jest fizjoterapia.

1. Zawroty pozycyjne – występują, gdy energicznie zmieniamy pozycję ciała, np. wstając z łóżka. Zawroty pozycyjne mogą być spowodowane problemami z układem równowagi lub krążenia.
2. Zawroty psychiczne – występują w wyniku zaburzeń emocjonalnych, depresji lub stresu.
3. Zawroty ze względu na niedociśnienie lub nadciśnienie – występują, gdy ciśnienie krwi jest zbyt niskie lub zbyt wysokie. Mogą być spowodowane przyjmowaniem niektórych leków lub chorobami układu krążenia.
4. Zawroty z powodu chorób ucha wewnętrznego – występują przy zaburzeniach w układzie równowagi. 

Leczenie zawrotów głowy, czyli jak działamy przez fizjoterapię

Diagnostyka zawrotów głowy powinna rozpocząć się od wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz wytyczy kierunek diagnostyczny i wykluczy ewentualne poważniejsze przyczyny. Wspierająco przy zawrotach głowy działa fizjoterapia, która obejmuje szereg ćwiczeń i terapii pomagających poprawić równowagę, koordynację, siłę mięśni oraz kontrolę ruchów.  Dzięki fizjoterapii częstotliwość i intensywność zawrotów głowy może zostać zmniejszona. Jakie ćwiczenia na zawroty głowy? Poniżej kilka możliwości. 

Ćwiczenia równowagi – możliwości domowe

By pomóc poprawić równowagę, są ćwiczenia poprawiające koordynację, zachowanie stabilności. Metoda zostaje dostosowana do sytuacji pacjenta.Terapeuta wskazuje m.in.:

• Stanie na jednej nodze w określonej ilości czasu – wystarczy unieść jedną nogę kilka centymetrów nad ziemią, skoncentrować się na punkcie przed sobą i utrzymać równowagę przed ok 30 sekund. Później następuje zmiana nogi.
• Ćwiczenie z zamkniętymi oczami wymaga ostrożności i powinno być wykonywane na płaskim, stabilnym terenie, bez przeszkód. Należy zacząć od stania na jednej nodze, a następnie zamknąć oczy. Warto utrzymać równowagę przez około 30 sekund, a następnie można otworzyć oczy i powtórzyć ćwiczenie na drugiej nodze. Można również spróbować wykonywać to ćwiczenie z piłką, utrzymując równowagę na jednej nodze i trzymając piłkę w dłoniach przed sobą.
• Przenoszenie wagi ciała uczy przemieszczania się w sposób płynny, zrównoważony. Należy stać prosto i umieścić stopy na szerokości barków. Następnie należy przenieść wagę ciała na jedną nogę, unosząc drugą nogę z ziemi na chwilę. W trakcie przenoszenia wagi ciała należy utrzymać równowagę. Po około 10 sekundach zmienić nogę i powtórzyć ćwiczenie. 
• Chód po linie to ćwiczenie równowagi – należy znaleźć linię, na której będzie się chodzić. Może to być specjalna linia do ćwiczeń, linia na chodniku czy wytyczona na podłodze. Należy stanąć prosto na jednym końcu linii, utrzymując ramiona wzdłuż ciała, a następnie zacząć przemieszczać się na drugi koniec liny. W trakcie chodzenia należy utrzymywać równowagę, skupić się na jednym punkcie przed sobą. 
• Ćwiczenia z piłką można wykonywać różnymi rodzajami piłek, takimi jak piłka do koszykówki, piłka do siatkówki lub piłka do jogi. Należy stanąć na jednej nodze, utrzymując równowagę, a następnie trzymać piłkę w dłoniach przed sobą. Następnie należy przesuwać piłkę z jednej ręki na drugą, utrzymując równowagę na jednej nodze.