Stawy skroniowo żuchwowe (SSŻ)– niewielkie stawy, a nie jednemu spędzają sen z powiek ! Te niepozorne małe struktury potrafią zrobić niezły bałagan! SSŻ są jedynym ruchomym połączeniem w obrębie czaszki i jednym z najczęściej używanych stawów ciała. Jedzenie, mówienie, ziewanie, śpiewanie to w 100% eksploatowane właśnie te stawy !
Dysfunkcje stawów skroniowo – żuchwowych mogą rzutować na bardzo wiele obszarów naszego ciała. W naszej praktyce nazywamy je zaburzeniami kompleksu szyjno – głowowo – stawowego (ssż) dodać można nawet zaburzenia gastryczne, ale nie będziemy rozprawiać tutaj, aż tak szeroko.
Do najczęstszych zaburzeń ze strony ssż dochodzi na przebiegu urazów, chorób i dysfunkcji towarzyszących:
- mikrourazy powstające podczas jedzenia, żucia, ziewania, śmiechu, zaburzenia równowagi mięśniowej mogą prowadzić do degeneracji krążka stawowego,
- urazy powstające w wyniku silnego uderzenia,upadków
- usuwanie zębów, które ma wpływ na odpowiedni zgryz, braki w uzębieniu, uzębienie niesymetryczne
- urazy typu „whiplesh” smagnięcie biczem odcinka szyjnego kręgosłupa ( najczęściej podczas wypadków komunikacyjnych),
- wady zgryzu powstałe na skutek usunięcia zębów, zabiegi stomatologiczne, paradontoza,
- bruksizm − chroniczne gryzienie i zgrzytanie zębami spowodowane nadmiernym stresem, wadami zgryzu, zabiegami stomatologicznymi,
- wady postawy, np. nadmierne wysunięcie głowy ku przodowi wraz z nadmiernym wyprostem odcinka szyjnego kręgosłupa,
- choroby o przebiegu zapalnym, choroby reumatoidalne, autoimmunologiczne, np. zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK).
Patologie w obrębie (SSŻ) są bardzo powszechnym schorzeniem. Dotyka ona nawet 20-40% ogółu populacji. Szacuje się, że u 50% przypadków dolegliwości miną same, druga połowa wymagać będzie specjalistycznej terapii. Z pomocą przychodzi tutaj fizjoterapia stomatologiczna często we współpracy z lekarzem stomatologiem, ortodontą lub chirurgiem szczękowym.
Spektrum objawów tego schorzenia to przede wszystkim: uczucie zmęczenia mięsni twarzy (zwłaszcza po przebudzeniu), ból stawów, ból głowy, trzaski w stawach, ograniczenie lub utrata otwierania ust. Istnieje jednak szereg innych złożonych dolegliwości, które wyróżniamy poniżej:
Ze strony głowy:
bóle migrenowe, klasterowe, bóle napięciowe np.w obrębie potylicy lub okolicy czołowej, bóle szczytu głowy (zatoka klinowa)
Ze strony odcinka szyjnego kregosłupa:
zmniejszony zakres ruchu, ból kręgosłupa, bóle obręczy barkowej, promieniowania wzdłuż kręgosłupa, uczucie wbijania szpilek
Ze strony samych stawów:
ból, trzeszczenia, krepitacje, przeskakiwania, ograniczony zakres ruchu, nadruchomość, dewiacje (uciekanie żuchwy w momencie otwierania w jedną ze stron), uczucie podrażnienia struktur nerwowych, uczucie obitych kości jarzmowej czy żuchwowej)
Ze strony zębów:
bóle zdrowych zębów, bóle w miejscu dawnych ekstrakcji zębów, ścieranie, zgrzytanie, zaciskanie, recesja dziąśeł
Okolice uszu:
bóle w obrębie uszu, uczucie zatykania uszu, szumy uszne, piski, zawroty głowy
Oczy:
bóle w obrębie gałki ocznej, bóle „rozsadzające” gałę oczną, ból naokoło gałki ocznej, bóle oczodołu, łzawienie przy braku alergii i innych dolegliwości pochodnych
W obrębie szyi i gardła:
uczucie kluchy w gardle, problemy z przełykaniem, refluks, zgaga
W obrębie nosa:
ból wewnątrz jamy nosa, bóle zatokowe, bóle w obrębie zatok szczękowych i czołowych przy opukiwaniu, chrapanie, problemy z oddychaniem przez nos
Na dysfunkcje stawów skroniowo – żuchwowych ogromny wpływ ma stres. Stres doprowadza do nadmiernego napięcia tkanek miękkich aparatu stomatognatycznego (mięśnie żucia, mimiczne) co prowadzić może do permanentnego zaciskania zębów i dysharmonii struktur mięśniowych. W pracy obydwu stawów skroniowo-żuchwowych przyczynia się do większości problemów bólowych u naszych pacjentów jak również może doprowadzić do dyslokacji krążków stawowych.
Fizjoterapia w leczeniu dysfunkcjo stawów skroniowo żuchwowych
Holistyczne spojrzenie na pacjenta ma tutaj niezwykle ważny wpływ. Postrzeganie pacjenta całościowo ma wpływ na przyspieszenie procesu diagnostycznego i skuteczne leczenie narządu zucia.
W trakcie procesu leczenia fizjoterapeutycznego wykorzystujemy różne metody terapii:
- terapia manualna
- techniki mięśniowo powięziowe
- techniki osteopatyczne
- ćwiczenia relaksacyjne zmniejszające stres,
- autoterapia – nauka ćwiczeń
- igłoterapię
- kinesjology taping jako uzupełnienie terapii
Rola fizjoterapii w leczeniu dysfunkcji narządu żucia jest bardzo istotna i jej znaczenie stale rośnie. Statystyki pokazują, że w prawie 50% wszystkich przypadków jest możliwe wyprowadzenie pacjenta z dolegliwości samą fizjoterapią, pozostała połowa wymaga wsparcia lekarza stomatologa lub zaopatrzenia protetycznego (np. wsparcie fizjoterapii o szyno terapię).