Igłoterapia (ang. dry needling), znana też jako terapia igłami, igłoterapia sucha lub suche igłowanie, jest to technika terapeutyczna, polegająca na wprowadzaniu cienkich igieł w skórę pacjenta, w celu leczenia różnych schorzeń czy dolegliwości. Podczas zabiegu fizjoterapeuta wprowadza bardzo cienkie igły (najczęściej o grubości 150-300 mikrometrów) bezpośrednio w skórę, w celu stymulowania leżących poniżej mięśniowo-powięziowych punktów spustowych (ang. trigger points) wywołujących lokalny ból.
Igłoterapia – jak przebiega terapia?
Przebieg terapii suchego igłowania składa się z kilku kroków:
- Ocena pacjenta: fizjoteraputa zaczyna od przeprowadzenia wywiadu medycznego oraz oceny pacjenta. Omawia się wówczas objawy, dolegliwości oraz historię medyczną pacjenta. Na tej podstawie fizjoterapueta może określić dalszy przebieg terapii, dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta.
- Określenie punktów leczenia: na podstawie przeprowadzonego wywiadu fizjoterapeuta dąży do wykrycia napiętych pasm włókien mięśniowych wrażliwych na nacisk, będących miejscami bólu dla pacjenta.
- Przygotowanie pacjenta: pacjent jest umieszczony w wygodnej pozycji na stole rehabilitacyjnym. Następnie fizjoterapeuta oczyszcza i dezynfekuje skórę w miejscu, gdzie zostaną wprowadzone igły.
- Wprowadzenie igieł: fizjoterapeuta delikatnie wkłada cienkie igły w wybrane punkty. Samo wkłucie zazwyczaj jest bezbolesne lub może powodować niewielkie uczucie dyskomfortu. Igły pozostawia się od kilku do kilkunastu minut w zależności od decyzji fizjoterapeuty.
- Monitorowanie oraz manipulacja igłami: w celu uzyskania oczekiwanych efektów terapii fizjoterapeuta może manipulować igłami poprzez ich obracanie lub delikatne przesuwanie.
- Usunięcie igieł: po zakończeniu terapii fizjoterapeuta ostrożnie usuwa igły. W rzadkich przypadkach może wystąpić niewielki krwawienie.
Igłoterapia – choroby i schorzenia
Igłoterapia jest zalecana w przypadku poniższych dolegliwości:
- aktywne punkty spustowe na mięśniach
- bóle przeciążeniowe kręgosłupa
- rwa kulszowa
- stany pourazowe mięśni
- zespoły mięśniowo powięziowe np. bóle przeciążeniowe karku, dolnego odcinka kręgosłupa
- ostroga piętowa
- napięciowe bóle głowy
- nawracające kręcze
- zespół górnego skrzyżowania (Upper Cross Syndrome)
- zespół dolnego skrzyżowania (Lower Cross Syndrome)
- bóle przeciążeniowe kręgosłupa
- blizny np. po cesarskim cięciu, po zabiegach artroskopowych
- przeciążenia i uszkodzenia stożka rotatorów
- łokieć tenisisty
- łokieć golfisty
- kolano skoczka
- kolano biegacza
- przyparcia boczne rzepek
- stany przeciążeniowe gęsiej stopy
- zespół mięśnia gruszkowatego
Punkty spustowe
Punkty spustowe są to sztywne i twarde miejsca, wyraźnie wyczuwalne jako ziarenka, grudki czy stwardnienia, charakteryzujące się nadmierną tkliwością w napiętym paśmie mięśni szkieletowych. Punkty te wywołują objawy bóle aktywne, czyli takie gdzie ból występuje spontanicznie bez wywierania nacisku na mięśnie lub utajone, czyli wrażliwe na palpację (inaczej dotyk). Najczęstsze przyczyny powstawania punktów spustowych to:
- nadmierne przeciążanie struktur mięśniowych
- zmiany zwyrodnieniowe
- wcześniejsze urazy
- zabiegi operacyjne
- schorzenia narządów wewnętrznych
Poza bólem,
Igłoterapia a akupunktura
Igłoterapia i akupunktura są to dwie zupełnie różne techniki wykorzystujące te same igły. Akupunktura jest starożytną chińską praktyką medyczną, opartą na teorii przepływu energii “chi” przez sieć kanałów energetycznych zwanych meridianami. Jej celem jest przywrócenie równowagi energetycznej organizmu dzięki stymulacji konkretnych punktów w meridianach. Z kolei suche igłowanie koncentruje się bardziej na fizjologicznych rezultatach stymulacji tkanki,w tym poprawy przepływu krwi, redukcji napięcia mięśniowego czy zmniejszenia stanu zapalnego.
Działania niepożądane
Wkłucie igły w punkt spustowy powinno wywołać dolegliwości z jakimi przyszedł pacjent. Po terapii okolica nakłucia może być obolała nawet do 48 godzin. Dodatkowo mogą wystąpić małe krwiaki, ból mięśni utrzymujący się od 1 do 4 dni czy też 1-2 dniowa przeczulica. Powyższe stany są naturalne i nie mają wpływu na podejmowanie przez pacjenta aktywności fizycznej.
Korzyści ze stosowania igłoterapii
Igłoterapia może zapewnić różne korzyści dla pacjenta, szczególnie w kontekście rehabilitacji i leczenia niektórych dolegliwości. Jej zaletą jest możliwość precyzyjnej penetracji tkanki mięśniowej, co może być trudne do osiągnięcia w typowych zabiegach fizjoterapeutycznych. Poniżej główne korzyści ze stosowania igłoterapii:
- Redukcja bólu: jest to jeden z głównych powodów, dla których pacjenci decydują się na skorzystanie z suchego igłowania. Igły wprowadzone w odpowiednie punkty mogą stymulować układ nerwowy, co jest szczególnie skuteczne w przypadku bólu mięśniowo-szkieletowego, np. bólu pleców, bólu stawów, bólu szyi, migreny itd.
- Poprawa funkcji fizycznych: odpowiednia terapia może przyczynić się do poprawy funkcji fizycznych, dzięki zmniejszeniu napięcia mięśniowego, zwiększeniu zakresu ruchów czy przywróceniu równowagi między różnymi grupami mięśniowymi
- Redukcja stanów zapalnych: igłoterapia może wywołać efekt przeciwzapalny poprzez stymulację układu odpornościowego i regulację procesów zapalnych w organizmie. Może być szczególnie korzystna w przypadku stanów zapalnych stawów, mięśni czy tkanek.
- Poprawa ogólnego samopoczucia: Wielu pacjentów zgłasza ogólne uczucie relaksu, zmniejszenie napięcia i stresu po sesjach igłoterapii.
- Wspomaganie procesu rehabilitacji: Igłoterapia może być cennym narzędziem w procesie rehabilitacji, pomagając w poprawie funkcji fizycznych, przywracaniu ruchomości, redukcji bólu i przyspieszeniu procesu gojenia.
Przeciwwskazania dla igłoterapii
Igłowanie jest uważane za bardzo bezpieczną technikę, natomiast z uwagi na bezpieczeństwo i zdrowie pacjentów metody tej nie stosuje się w kilku przypadkach:
- Stosowanie leków przeciwzakrzepowych
- Ostre stany zapalne, infekcje lub alergia na metale
- Osoba cierpi na żylaki, zakrzepicę żylną
- Silny lęk przed igłami
- Kobieta w ciąży (potrzeba zgody lekarza)
- Nowotwory, ciężka miażdżyca, tętniak
